GS Sử học - Trần Quốc Vượng (1934 -
2005).
Nước Việt Nam ta hiện là một
quốc gia kém phát triển về mọi mặt, vừa lạc hậu, vừa lạc điệu với một thế giới
nhìn chung đã và đang phát triển rất nhanh, đặc biệt từ nửa sau thế kỷ 20.
Tạm bỏ qua một bên mọi sự
“giải thích”, nào đổ tội cho phong kiến đế quốc, thực dân, bành trướng, thiên
tai, địch họa, chiến tranh, cách mạng; nào viện dẫn sai lầm chủ quan của những
người cầm nắm vận mệnh quốc gia mấy chục năm qua, v.v… tình trạng ấy là không bình
thường, gây nên một bức xúc tâm lý, một nỗi đau thân thể, một nhức nhối thân
xác và tâm linh, buộc KẺ SĨ và NGƯỜI DÂN, vừa gian khổ kiếm sống, vừa suy nghĩ
đêm ngày, tìm cách khắc phục và vượt qua tình trạng tủi nhục này…
Có ĐỘC LẬP rồi chăng, nhưng
hoạ LỆ THUỘC vẫn luôn luôn mai phục, cả về mô hình chính trị và sự phát triển
kinh tế…
Có THỐNG NHẤT rồi chăng,
nhưng mầm CHIA RẼ mọc rễ sâu xa…
Điều chắc chắn, là NHÂN DÂN
chưa có HẠNH PHÚC, TỰ DO thực sự.
Với biết bao hệ lụy của một
cuộc chiến kéo dài, buộc ràng tới 3 thế hệ người Việt Nam (và rất nhiều quốc
gia liên đới), lạ một điều (mà sao lại là lạ nhỉ ?), là từ “người thua” đến “kẻ
thắng”, giờ đây, ai ai cũng mang một mặc cảm hoành đoạt (complexe de
frustration), nói nôm na là MẤT MÁT.
Trước hết là NGƯỜI DÂN
THƯỜNG.
Người ra đi hàng triệu, bỏ
xác ngoài biển khơi hàng ngàn, vạn, biết bao em gái ta, chị ta, cả mẹ ta nữa…
bị kẻ hải tặc khốn kiếp dày vò làm nhục!
Chưa nói đến của cải, ai còn
sống thì đều cảm thấy mất quê hương!
Người ở lại, hàng chục triệu nông
dân bỗng dưng cảm thấy mất đất, không có quyền tự do hành xử trên “mảnh đất ông
bà”, trong khuôn viên do chính tay mình tạo dựng; hàng triệu công nhân mất
việc, thất nghiệp hay bị kém sử dụng (sous-emploi), sống ngất ngư, lay lắt qua
ngày…
Trí thức, thì tản mác, bị
lãng phí thảm hại, trừ một số rất ít kẻ xu thời (đời nào chẳng có?), người nào
cũng cảm thấy mất tự do tư tưởng và sáng tạo.
Một tình trạng như thế, chỉ
có lợi cho lũ gian manh. Một cuộc “đổi đời” kỳ cục như thế, mà nếu cứ nhất định
muốn gọi nó, muốn gọi đó, là “cách mạng”, thì là một cuộc cách mạng đã mất
phương hướng. Phương hướng là cái tiêu ngữ trên mỗi đầu trang giấy...